مصاحبه با مهندس مهدی شهابی؛ نایب رئیس پیشین کمیسیون بازرگانی و لجستیک اتاق مشترک ایران و عمان
بروز چالشهای جدی در فضای کسب و کار شرکتهای فنی – مهندسی و تولیدی از جمله محدودیتهای حاکم بر مراودات بانکی، کاهش شدید ارزش پول ملی، تغییرات مکرر در قواعد و آییننامههای ثبت سفارش، تخصیص ارز و گمرک، بحران انرژی، مهاجرت نیروی انسانی متخصص و ماهر و دهها مشکل دیگر که هر یک به تنهایی قادرند یک شرکت کوچک و متوسط بخش خصوصی را زمین‌گیر و نابود کنند مدیران بسیاری از شرکتها را بر آن داشته تا به منظور حفظ بقای کسب و کار خود اقدام به حضور در بازار دیگر کشورها نمایند. در این میان چند سالی است که کشور عمان به دلیل کم بودن فاصله‌ی جغرافیایی، اشتراکات تاریخی و فرهنگی، داشتن روابط تجاری ایدهآل با بازار بینالمللی، ثبات سیاسی و طرحهای توسعهای اصولی در کانون توجه فعالان اقتصادی ایرانی قرار گرفته است و بسیاری از شرکتهای ایرانی، عمان را به عنوان پایگاه و خانه‌ی دوم خود برگزیدهاند. از این رو مجله‌ی صنعت هوشمند بنا بر مأموریت خود در راستای اطلاعرسانی در خصوص بازارهای داخلی و خارجی، برآن شد تا مصاحبهای را با آقای مهندس مهدی شهابی نایب رئیس پیشین کمیسیون بازرگانی و لجستیک اتاق مشترک ایران و عمان ترتیب دهد. شایان ذکر است آقای مهندس شهابی در حال حاضر ریاست کمیته‌ی توسعه‌ی مناسبات انجمن صنفی شرکتهای اتوماسیون صنعتی را بر عهده داشته و سالهاست که در بازار کشور عمان در حوزهی اتوماسیون صنعتی و صنایع غذایی فعالیت دارند.
صنعت هوشمند: آقای مهندس شهابی ضمن سپاس از این که دعوت مجله‌ی صنعت هوشمند را برای حضور در این مصاحبه پذیرفتید. برای ورود به بحث لطفاً قدری در مورد سوابق فعالیت خود در بازار عمان برای ما بگویید.
شهابی: ما از سال 2019 کارمان را بصورت رسمی در کشور عمان شروع کردیم. البته از یک سال قبل از آن، ضمن رفت و آمد به عمان تحقیقات مفصلی پیرامون شرایط بازار و شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این کشور انجام دادید و بعد وارد کار شدیم.
صنعت هوشمند: در حال حاضر مهمترین صنایع عمان از نظر سهم در GDP این کشور کدام صنایع هستند و به نظر شما این ترکیب طی ده سال آینده چگونه خواهد بود؟
شهابی: عمان یک برنامهی جامع تا سال 2040 تنظیم کرده است و براساس این برنامه تمامی عناصر کلیدی در دولت و بخش خصوصی فعالیت خود را برنامه ریزی مینمایند. در 5 سال آینده 5 حوزهی مهمی که کشور عمان برای آن برنامه ریزی دارد شامل شیلات، معدن، صنایع غذایی، انرژیهای تجدیدپذیر و صنعت نفت و صنایع مکمل آن میباشد. سرعت این برنامهها با توجه به تغییر شرایط سیاسی در دنیا و خاورمیانه تغییر مییابد ولی اصول آن پابرجا است.
صنعت هوشمند: توان فنی و مهندسی شرکتهای عمانی فعال در حوزهی یکپارچهسازی سیستمهای کنترل صنعتی و همچنین تولید تجهیزات کنترل و ابزاردقیق را نسبت به شرکتهای ایرانی چگونه ارزیابی میکنید؟
شهابی: اصولاً این قسمت از بازار در دست شرکتهای هندی و تا حدی هم شرکتهای اروپایی و آمریکایی است. شرکتهای ایرانی در مقایسه با شرکتهای هندی از نظر نبوغ، راه حل محور بودن و تمیزکاری بمراتب بهتر هستند و در عوض از نظر قیمت و سرعت پاسخگویی، شرکتهای هندی بهتر از شرکتهای ایرانی میباشند.
صنعت هوشمند: شرکتهای خارجی چند درصد از بازار اتوماسیون صنعتی (تأمین و پروژه) کشور عمان را در اختیار دارند؟ و کدام شرکتها و برندها بیشترین سهم بازار را دارند؟
شهابی: تقریباً بیشتر بازار در دست خارجیهاست و تمامی برندهای معتبر در کشور یا دفتر و یا نمایندگی رسمی دارند.
صنعت هوشمند: شرکتهای ایرانی چه سهمی از بازار اتوماسیون در کشور عمان را در اختیار دارند؟
شهابی: متأسفانه بسیار کم میباشد.
صنعت هوشمند: از بین رسته های تأمین، تولید و یکپارچهسازی سیستمهای کنترل بازار کدام رسته بهتر و سهل الورود تر است؟
شهابی: در زمینهی تأمین به علت اینکه کشور ما تحریم است قاعدتاً اجناس اروپایی را ما از کشورهایی مانند عمان تهیه میکنیم تا به آنها عرضه کنیم و محصولات ایرانی هم به علت تحریم داخلی و خارجی جای رقابتی با دیگر برندها برای ما نگذاشته است. بطور کلی دولت عمان از تولید (در اقتصاد آزاد) حمایت میکند، مخصوصاً ما در یکپارچهسازی به علت اینکه در این چند سال از نطر مهندسی و راه حل محوری بسیار توسعه و پیشرفت داشتهایم جای کار برای شرکتهای ما مهیا است.
صنعت هوشمند: از تجربیات موفق شرکتهای اتوماسیونی ایرانی در عمان به چه مواردی می توان اشاره کرد؟
شهابی: شرکتهایی مانند سازه و موننکو را میتوان شرکتهایی نام برد که در عمان موفق عمل کردهاند.
صنعت هوشمند: از نظر شما موانع حضور در بازار عمان برای شرکتهای اتوماسیونی ایرانی شامل چه مواردی است؟
شهابی: در واقع هیچ، مشکل غیر قابل حلی وجود ندارد.
صنعت هوشمند: بازار اتوماسیون کشور عمان را در قیاس با بازار سایر کشورهای منطقه همچون عراق، افغانستان و ترکمنستان چگونه ارزیابی میکنید؟
شهابی: کشور عمان با توجه به اینکه کشوری در حال توسعه میباشد و از صدور مجوز استخراج بلوکهای اولیه نفت آن مدتی زیاد نمیگذرد نسبت به بازارهای یاد شده بهتر است. البته شرایط سیاسی، اجتماعی و امنیتی عمان نیز در وضع مطلوبی است که این موضوع باعث افزایش جذابیت بیشتر کشور عمان نسبت به سایر کشورهای همسایه ایران و منطقه شده است.
صنعت هوشمند: آیا حضور در بازار عمان به طور خاص برای شرکتهای ایرانی می تواند ارزش آفرین باشد؟
شهابی: با توجه به کوچک شدن بازار ایران به دلایل مختلف از جمله کمبود ارز، ناترازی انرژی، مهاجرت متخصصان و غیره، شرکتهای مهندسی برای حفظ سرمایه و نیروی انسانی خود مجبور به داشتن پایگاهی در خارج از کشور هستند و کشور عمان یکی از کشورهای خوب منطقه است که میتواند برای شرکتهای ایرانی به عنوان پایگاه دوم انتخاب گردد.
